Leestijd 2 - 3 min
Snel resultaten met 4D-model
De Savioschool voor speciaal basisonderwijs in Hillegom zette het 4D-model voor het eerst in voor technisch lezen. En boekte snel resultaat.

Kun je goed lezen, dan kun je ook beter rekenen. Daarom koos de Savioschool bij het werken met het 4D-model eerst voor het vak technisch lezen.

Het 4D-model is een ‘leeg’ denk- en werkmodel voor planmatig werken. Je vult die met schoolambities voor elk vak waarvoor je het inzet. De 4D’s staan daarbij voor data, duiden, doelen en doen. Door die cyclus planmatig te doorlopen, kunnen leerkrachten hun dagelijkse handelen goed afstemmen op de ambities van de school. En kun je als school zien of je voldoet aan je eigen ambities.


4D in praktijk

De schoolambities zijn dus de kapstok voor de inrichting van het onderwijs, leerkrachtgedrag en convergente differentiatie. Hoe werkt dat in de klas?
Alle leerlingen doen mee aan een beknopte klassikale instructie. Daarna volgt een verlengde instructie en gaan kinderen leerstof verwerken en is er tijd voor extra uitleg of verdieping. De groep is in drie arrangementen verdeeld: gevorderd, basis en intensief. Buiten de basisles wordt arrangementtijd gepland, waarin (alle) leerlingen de basisverwerking kunnen afmaken. Leerstof wordt dus niet ingekort voor leerlingen.
Tijdens groepsbesprekingen kijken onderwijsprofessionals naar wat werkt voor de leerlingen en waar leerkrachten dus vooral mee door kunnen gaan.

AVI is het systeem waarmee
scholen het technisch
leesniveau van kinderen
meten.
AVI heeft twaalf niveaus
en bestaat uit een cijfer
en een letter, bijvoorbeeld
M6, wat staat voor midden
en niveau 6: het niveau
dat de meeste kinderen
halverwege groep 6 halen.

Studiedag over schoolambitie

De Savioschool startte met 4D met een studiedag met het team. Die draaide onder meer om het bepalen van de schoolambitie. “Vroeger streefden we ernaar dat onze groep 8 leesniveau M8 haalde”, vertelt directeur Niels Vierling. “Niet zo realistisch, want de meeste leerlingen halen dat niet. Bovendien is het niet nodig voor de uitstroom naar praktijkonderwijs, waar veel van onze leerlingen naartoe gaan. Om die reden is onze ambitie bijgesteld naar M6 niveau. En bieden we de leerstof voor het merendeel van de leerlingen aan tot M7 en voor de tien procent beter presterende leerlingen tot M8.”

Eftelinggevoel

CED-Groep – die Aloysiusscholen begeleidt bij werken met 4D - adviseerde de school vooral een Eftelinggevoel te creëren tijdens de leeslessen. Lezen wordt zo aantrekkelijk mogelijk aangeboden: de populairste boekenreeksen in huis en leerkrachten hebben echt een voorbeeldfunctie. Zij lezen zelf ook voor de klas en creëren een gezellige, ontspannen sfeer. Hardop lachten is oké, als je iets grappigs leest. Ook kwam er meer structuur en rust in de lessen.

Motivatie groeit

De resultaten? Niels Vierling: “Ik zou het bijna een wonder noemen. Als team hadden we afgesproken dit jaar alléén technisch lezen op de 4D-manier aan te pakken, maar de collega’s waren zo enthousiast dat we unaniem hebben besloten om ook spelling te doen.”
De motivatie van kinderen groeit, ziet ook leerkracht Marieke Velzel. “Zij zijn veel meer betrokken bij het lezen. Ze helpen elkaar en voelen dat ze vooruitgaan. We bespreken de leesdoelen ook met de kinderen. Als ze ontdekken dat ze een niveau hoger scoren bij AVI maakt ze dat natuurlijk ontzettend trots.”

auteur Anne-Marie Veldkamp
fotografie Jeroen Jazet
eerder verschenen jaarmagazine 2018-2019
relevante categorieën kwaliteit, sbo, sector West